مقاومسازی ساختمان یعنی چه؟
پیش از هر چیز باید بدانیم مقاومسازی چیست و از آن چه نفعی عایدمان میشود. فرایند ایمن ساختن ساختمانهای موجود برای مقابله با انواع بلاهای طبیعی مثل زلزله، طوفان و سیل «مقاومسازی ساختمان» خوانده میشود. طی این فرایند کارشناسان علل تخریب ساختمان را بررسی میکنند و درصدد برطرف کردن ضعفهای آن برمیآیند.
بعضی میگویند اگر قرار باشد بلایی نازل شود، محکمترین خانهها را هم نابود میکند. اما این یک تصور غلط است و در مقام عمل، میان یک ساختمان محکم و یک ساختمان فرسوده و ساختمانی که بدون رعایت نکات ایمنی ساخته میشود، تفاوت بزرگی هست. در هر صورت مقاومسازی ساختمان در برابر سیل ضرورتی است که نباید آن را نادیده گرفت.
خانههایی روی آب
قبلا به نقش انسان در بروز بلاهای طبیعی و سهم او در میزان خسارتی که میبیند، اشاره شد. یکی دیگر از نمونههای سهلانگاری ما در مواجهه با بلا، همین ساختوسازهای بیقاعدهای است که در نهایت کار دستمان میدهند. منفعتطلبی صرف و سهلانگاری باعث شده است که اغلب خانهها بدون رعایت اصول مهندسی و ایمنی ساخته شوند.
علاوه بر بیتوجهی به مقاومسازی ساختمان در برابر سیل و مقاومسازی سازه و نابلدی و بیدانشی در ساختمانسازی، استفاده از مصالح نامرغوب، حفظ ساختمان فرسوده، نبود نظارت صحیح هم مزید بر علت میشود تا روزبهروز بازار ساختمانسازی پررونقتر و در عین حال خطرسازتر شود.
پس از سیل فروردین ماه در شیراز آماری منتشر شد که از همین حقیقت تلخ و ناگوار خبر میداد؛ طبق آمار 90 درصد خانههایی که کاملا ویران شده بودند، ساختمانهای بیمجوزی بودند که اصول مهندسی و ایمنی ساختمان در آنها رعایت نشده بود.
یک ساختمان مقاوم چه ویژگیهایی دارد؟
از علل تخریب ساختمان چقدر میدانید؟ آیا با اصول اولیه یک ساختوساز استاندارد و مقاومسازی سازه آشنا هستید؟ میدانید یک ساختمان فرسوده را چطور میشود بازسازی کرد؟ برای اطلاع یافتن از اینکه چه ساختمانی مقاوم شمرده میشود، باید نظر مهندسان و کارشناسان امر را جویا شد. اما بهطور کلی بعضی موارد هستند که در کار مقاومسازی سازه و مقاومسازی ساختمان در برابر سیل اهمیت بیشتری دارند و ایمنی آن را تضمین میکنند.
پی یا فونداسیون
حتما شنیدهاید که «خشت اول چون نهد معمار کج/ تا ثریا میرود دیوار کج»؛ پی یا فونداسیون حکم همان خشت اول را دارد که نقش تعیینکنندهای را در کیفیت ساختمان بازی میکند. اگر بنایی پی درست و محکمی نداشته باشد میتوان گفت از هر نظر آسیبپذیر است و به تلنگری از حوادث و بلاها، فرو میریزد.
فونداسیون مانع از این میشود که بنا در زمین فرو برود. این مساله یکی از علل تخریب ساختمان است و درباره سیل اهمیت مضاعفی پیدا میکند. چون سیل باعث سستی زمین میشود و احتمال فرو رفتن در زمین را بیشتر میکند. بنابراین فونداسیون باید محکم ساخته شود.
شکل و میزان استحکام یک ساختمان را نوع ساختمان و نیرویی که به خاک وارد میکند، مشخص میکند. پیریزی انواع مختلفی دارد. در مقاومسازی ساختمان در برابر سیل و در مقاومسازی سازه طراحی پی منفذدار روش خوبی برای استحکام بخشیدن به بنا است.
وقتی فونداسیون خانه منفذدار است، با جاری شدن سیل، آب از زیر ساختمان میگذرد و صدمهای به ساختمان نمیرسد. در یک روش دیگر میتوان خانه را روی پایههایی ساخت که دیوار جداشدنی دارند. هنگام وقوع سیل، این دیوارها جدا میشوند و آسیبی به ساختمان نمیخورد.
شیشههای ساختمان
یکی از علل تخریب ساختمان که خطرناک نیز هست، خرد شدن و پراکندگی خردهشیشهها است. در حوادث طبیعی اعم از سیل و زلزله و توفان، شیشهها هم آسیبپذیر و خطرساز هستند. تحت فشاری که به ساختمان وارد میشود یا در اثر برخورد سریع اشیا با شیشهها احتمال شکستن و متلاشی شدنشان بالا میرود.
استفاده از ورقههای شیشهای که با پلیمر روکش شدهاند، شیشه را مقاوم میکند و مانع از خرد شدن و آسیبرسانی آن میشود. استفاده از پلیمر برای روکش شیشه در مقامسازی ساختمان در برابر سیل پدیده نوظهوری نیست و کارکردهای متفاوتی دارد. مثلا شیشههای ضدگلوله هم از همین فناوری استفاده میکنند. اما در مقایسه با شیشههای معمولی مقاومت پلیمری بالاتری دارند