صنعت ساختمان یکی از مهم ترین صنایع در کشور است که با پیشرفت علم و تکنولوژی و پر رنگ شدن اهمیت آن روز به روز شاهد نظارت بیشتر بر طراحی و اجرای سازه های مختلف هستیم. هر چه سرمایه گذاری و نظارت بر این صنعت بیشتر باشد، شاهد رشد و شکوفایی بیشتری خواهیم بود. همانطور که می دانید بنیادی ترین بخش هر سازه، اسکلت آن است، از این رو همواره توجه ویژه بدان معطوف می گردد. اسکلت ساختمان باید از دوام و استحکام کافی برخوردار باشد تا در برابر عوامل و فشارهای مختلف پا برجا باقی مانده و ایمنی ساختمان را تضمین کند.

در حال حاضر ساختمان ها در کشور به دو روش اسکلت فلزی و اسکلت بتنی ساخته می شوند که انتخاب هر کدام از این دو روش به فاکتورهای متعددی نظیر منطقه آب و هوایی، میزان بودجه، شرایط و کیفیت اجرا، مسائل فنی سازه و … مرتبط است و تشخیص آن بر عهده مهندسین باتجربه می باشد. مهندسین و کارفرمایان با بررسی عوامل مختلف نوع اسکلت بندی بنا را تعیین می کنند. در این نوشته از ساختمانچی به معرفی و بررسی معایب و مزایای اسکلت فلزی ساختمان می پردازیم. با ما همراه باشید.

اسکلت فلزی از گذشته های دور تا امروز در ساختمان ها اجرا می شود و مقاومت بالای آن در برابر عوامل مختلف باعث شده این نوع اسکلت بندی در اکثر سازه ها و ساختمان ها به چشم بخورد. اسکلت فلزی همانطور که از نامش پیداست با استفاده از مقاوم ترین متریال یعنی فولاد ساخته می شود. پیشینه اجرای این روش در بحث ساخت و ساز بسیار طولانی است. در اوایل این سازه ها را با استفاده از چدن می ساختند اما با گذشت زمان چدن جای خود را به آهن چکش خوار داد و امروزه تنها از فولاد در اجرای این سازه استفاده می شود. از این رو اسکلت فلزی این روزها با نام اسکلت فولادی نیز شنیده می شود.

در اجرای اسکلت فلزی از تیر، ستون و فولاد استفاده می شود. در این سازه ها نحوه قرارگیری ستون ها به شکل عمودی و افقی است، از این رو آن ها از تعادل نسبی برخوردار هستند. تمام مراحل کنترل کیفیت اسکلت فلزی تحت نظارت قرار می گیرند، به همین دلیل می توان گفت این سازه، اسکلتی مقاوم و قابل اطمینان برای ساختمان در نظر گرفته می شود.

از جمله مزایای این نوع اسکلت بندی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

اسکلت فلزی از جمله سازه هایی است که در شهرهای مختلف خصوصاً شهرهای بزرگ مورد توجه قرار می گیرد زیرا امکان استفاده از آن در شلوغ ترین مکان ها وجود دارد.

کیفیت سازه با استفاده از اسکلت فلزی بالا رفته و میزان پرتی مصالح به میزان قابل توجه کاهش می یابد.

وزن اسکلت فلزی در مقایسه با اسکلت بتنی کمتر است، به همین دلیل وزن ساختمان با اجرای این نوع اسکلت بندی کاهش می یابد.

خواص این نوع اسکلت در تمام قسمت های آن یکنواخت است و به دلیل نظارت دقیق بر تولید فولاد می توان نسبت به یکسان بودن ویژگی آن در تمام قسمت ها مطمئن بود.

ساختمان هایی که با اسکلت فولادی ساخته می شوند به مدت طولانی دوام خود را حفظ خواهند کرد.

سرعت اجرای اسکلت فلزی و نصب قطعات آن در مقایسه با اسکلت بتنی بالاتر است و در مدت زمان کمتری می توان این سازه را به اتمام رساند.

استحکام و مقاومت بسیار بالای قطعات اسکلت فلزی باعث شده از آن در سازه های مرتفع و مکان هایی که زمین آن سست است استفاده شود.

شکل پذیری فولاد بالاست و قدرت آن در برابر تحمل ضربه و نیروهای دینامیکی فوق العاده می باشد.

یکی از ویژگی های بارز اسکلت فلزی قابلیت مقاوم سازی آن است. برای مثال اگر به دلایل مختلف سازه مقاومت بالایی نداشته باشد می توان قطعات را با جوش یا پرچ کردن مقاوم نمود و قطعات جدید به آن افزود.

تیرها و ستون های اسکلت فلزی به نسبت اسکلت بتنی از سایز و حجم کمتری برخوردار هستند، از این رو در ساختمان های بتنی فضای مرده بیشتر از سازه های فلزی می باشد.

با استفاده از اسکلت فلزی می توان حجم فونداسیون را کاهش داد.

رفتار سازه فولادی در برابر انفجار در مقایسه با سازه بتنی بهتر است.

قطعات سازه فلزی را می توان مجدداً استفاده نمود، خصوصاً اگر با روش پیچ و مهره اجرا شده باشد.

فولاد از خاصیت ارتجاعی مناسب برخوردار است و نسبت به تنش های بزرگ مقاوم می باشد.

با اجرای اسکلت فلزی سطح زیر بنا را می توان افزایش داد.

استحکام سازه های فلزی در مقابل فشارهای ناشی از زلزله بالا است.

شکل پذیری، قابلیت جوشکاری و خم پذیری از ویژگی های منحصر بفرد فولاد است، از این رو اجرای اسکلت فلزی به نسبت اسکلت بتنی مزایای بیشتری در پی خواهد داشت.

در صورت ایجاد هر گونه عیب و ایراد در سازه فلزی می توان بدون تخریب و از بین رفتن آن در جهت تعمیر و رفع عیب اقدام نمود.

معایب اسکلت فلزی به شرح زیر می باشند:

فولاد در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بالایی ندارد، در نتیجه در اثر خوردگی قطعات ممکن است ابعاد آن ها کاهش یافته و به تعمیر و نگهداری نیاز پیدا کنند.

در اسکلت فلزی اصولاً تعداد قطعات فلزی زیاد اما ابعاد آن ها کوچک است، از این رو گرایش آن ها نسبت به کمانش یک عیب بزرگ محسوب می شود.

عدم جوشکاری مناسب قطعات و نظارت دقیق مهندسین ممکن است مقاومت سازه را با مشکل رو به رو کند.

در صورت افزایش دمای اسکلت فلزی به ۵۰۰ الی ۶۰۰ درجه، مقاومت و تعادل ساختمان به خطر می افتد.

در بین تمام سقف های ساختمان, سقف تیرچه بلوک پرکاربردترین نوع سقف است. در سیستم سقف تیرچه بلوک, تیرچه ها به عنوان تیر فرعی و بلوک عامل پر کننده بین تیرچه ها است. در سقف تیرچه بلوک از بلوک های توخالی سبک بتنی, سفالی و یا فوم پلی استایرن برای پر کردن فضای خالی بین تیرچه ها استفاده میشود. سقف های تیرچه و بلوک جزء دال های یکطرفه به شمار می آیند که برای کاهش بار مرده بر ساختمان از بلوک های تو خالی در ساخت آن استفاده میشود. در این نوع سقف تیرچه ها در دو نوع بتنی و یا فولادی مورد استفاده قرار میگیرند و فاصله بین آنها حدود ۵۰ سانتی متر است. به طور کلی در ساخت تیرچه باید محاسبات کاربردی بر مبنای سفارش مشتری صورت پذیرد.

سقف های تیرچه و بلوک با استفاده از تیرچه و بلوک که به صورت پیش ساخته در کارخانه تولید میشوند و با انجام مرحله بتن ریزی اجرا میشوند. بعد از قرار دادن تیرچه ها در فاصله های مشخص و انجام شمع بندی زیر تیرچه ها, بلوک ها در بین فاصله دو تیرچه چیده میشوند. سپس آرماتورهای حرارتی جاگذاری شده و عملیات بتن ریزی صورت میگیرد.
اجزای سقف تیرچه و بلوک شامل موارد زیر میباشد:
• تیرچه
• بلوک
• آرماتورهای منفی و آرماتورهای افت و حرارت
• کلاف میانی
• بتن پوشش درجا

از سقف های تیرچه بلوک در انواع ساختمان ها از جمله ساختمان های آجری, اسکلت فلزی و بتنی استفاده میشود و دارای فواید و مزیت های زیر میباشد:
مزایای اجرای سقف های تیرچه و بلوک
• اجرای سقف تیرچه بلوک نیازی به نیروی کار متخصص و یا تجهیزات ویژه ندارد و توسط کارگران معمولی ساختمان نیز قابل اجرا میباشد.
• شمع بندی حین اجرای سقف باعث میشود این نوع سقف ها لرزش کمتری نسبت به سایر سقف ها داشته باشد.
• قالب بندی زیر سقف ها فقط با شمع بندی و نصب چهار تراش در فاصله های مشخص صورت میگیرد و نیازی به افراد متخصصی که قالب بندی و آرماتوربندی سقف های بتن آرمه را انجام میدهند نیست.
• نصب سقف تیرچه بلوک به دلیل پیش ساخته بودن تیرچه و بلوک به سرعت و آسانی صورت میگیرد.
• اجرای این سقف نیازی به کارهای وقت گیر کارگاهی و هزینه بردار ندارد.
• تیرچه و بلوک در کارخانه های صنعتی و تحت نظارت کنترل کیفی تولید میشوند و برای انجام اینکار نیروی انسانی کمتری مورد نیاز است.
• استفاده از بلوک های توخالی باعث کاهش مصرف بتن میشود که این امر باعث صرفه جویی شده و از نظر اقتصادی مقرون بصرفه است.
• این سقف ها مقاومت بالایی در برابر نیروهای افقی مانند باد و زلزله دارند.
• تیرچه بلوک ها وزن سبکی دارند و حمل و نقل آنها نیازی به استفاده از جرثقیل ندارد زیرا میتوان آنها را توسط کارگران به طبقات منتقل کرد.
• بتن کششی در سقف های تیرچه و بلوک توسط بلوک جایگزین میشوند که این امر دلیل اقتصادی بودن این نوع سقف هاست.
• با اجرای سقف های تیرچه و بلوک امکان اجرای همزمان چند سقف وجود دارد و نیازی به استفاده از جک های زیر سقفی نیست.
• استفاده از این نوع سقف مصرف گچ و خاک را کاهش میدهد و یکنواختی بیشتری در زیر سقف ایجاد میکند.
• سقف های تیرچه بلوک نوعی عایق صوتی, حرارتی و رطوبتی میباشند.
• مقاومت و استحکام سقف های تیرچه بلوک در برابر آتش سوزی بسیار بالا میباشد.
تیرچه بتنی
تیرچه بتنی، المانی از پیش ساخته شده است که از بتن و آرماتورهای فولادی تشکیل شده است. در ساختار آن ها بلوک ها در میان تیرچه ها قرار گرفته و با بتن پوشیده می شوند. بر اساس روش تولید، تیرچه های بتنی در دو دسته خرپایی و پیش تنیده قرار می گیرند.
قیمت تیرچه بتنی
قیمت تیرچه بتنی بر اساس طول و ارتفاع آن، متغیر می باشد. برای اطلاع از آخرین قیمت تیرچه بتنی به لینک زیر مراجعه نمایید.
تیرچه پاشنه بتنی
به قسمت بتنی تیرچه خرپایی، پاشنه بتنی گفته می شود. این قسمت محل قرار گیری بتن بوده و به عنوان پوشش دهنده و مهار کننده میلگردهای زیرین خرپا عمل می کند. تیرچه پاشنه بتنی در اجرای سقف از اهمیت زیادی برخوردار بوده و در صورتی که مشکلی در ساختار آن وجود داشته باشد، جایگذاری بلوک ها با سختی رور به رو می شود.
تیرچه کرومیت (تیرچه فلزی)
تیرچه کرومیت که با نام تیرچه فلزی نیز شناخته می شود، از یک تسمه یا ورق و دو بال در قسمت فوقانی و تحتانی تشکیل شده است. از مزایای استفاده از تیرچه کرومیت، بالا بردن سرعت اجرای سقف می باشد. عموما وزن این تیرچه ها با بارگذاری مسکونی و استفاده از تیرچه های ۵ تا ۶ متری نباید بیش از ۱۰ کیلوگرم باشد.
قیمت تیرچه کرومیت
از عوامل تاثیرگذار بر قیمت تیرچه کرومیت، طول آن می باشد.
تیرچه صنعتی
تیرچه صنعتی چیست؟ تیرچه های صنعتی یا ماشینی متشکل از خرپایی فلری است که میلگردهای برشی آن با استفاده از نقطه جوش به آرماتورهای تحتانی و فوقانی متصل شده است. از عوامل موثر در قیمت تیرچه صنعتی، طول و ابعاد آن می باشد.