فروردین ماه امسال با وقوع سیل در چند شهر حوادث ناگواری رخ داد. این مساله برای ما _ساکنان منطقه سیلخیز جهان_ بهرغم تلخی فراوان هشداری بود تا برای مقاومسازی ساختمان در برابر سیل چارهای جدی بیندیشیم. با بررسی علل تخریب ساختمان ضرورت بازسازی ساختمان فرسوده و ساختوساز استاندارد و مقاومسازی سازه روشن میشود.
نقش انسان در جاری شدن سیل
سیل در لغت بهمعنی جاری شدن و طغیان رودخانه است. پس از بارندگیهای شدید وقتی آب رودخانه از حد معمول فراتر میرود، از بستر طبیعی خود خارج میشود و دشتهای اطراف را دربرمیگیرد. سیل را یکی از مخربترین بلایای طبیعی میدانند که تمام آنچه را بر سر راهش باشد، نابود میکند و میرود.
بعضی میپندارند این خشم طبیعت است که بر سر انسان خالی میشود. اما در واقع چنین نیست. در یک نگاه دیگر سیل خلاف سایر بلایای طبیعی مثل زلزله، ناگهان بر سر آدمها نازل نمیشود و قابل پیشبینی است. ضمن اینکه تاثیر مفیدی هم بر زمین باقی میگذارد؛ چراکه گلولای باقیمانده از سیل موجب حاصلخیزی زمینهای زراعی میشود.
در این میان نباید نقشی را که انسانها در بروز سیل ایفا میکنند، نادیده گرفت. اساسا یکی از عوامل جاری شدن سیل و آسیبدیدگی در برابر آن، دخالت انسان در طبیعت است. از بین بردن گیاهان و خانهسازی در همسایگی رودخانه، بیتوجهی به موقعیت و نسبت خود با طبیعت، بازسازی نکردن ساختمان فرسوده و بیتوجهی به مقاومسازی سازه و مقاومسازی خانه در برابر سیل از بزرگترین خطاهای بشر هستند که خطر سیل را بیشتر میکنند.
بهویژه حذف پوشش گیاهی باعث میشود زمین قدرت کمتری در جذب آب داشته باشد و درنتیجه سیل با قدرت بیشتری به مسیر خود ادامه بدهد. از سویی ساختوساز استاندارد هم وجود ندارد و اینها همگی قدرت تخریب سیل را بیشتر میکند.
ایران؛ کشوری همیشه در معرض سیل
بنا بر موقعیت خاص جغرافیایی و ویژگیهای اقلیمی، ایران کشوری است که در معرض بلایایی طبیعی متعددی قرار دارد. در یک مطالعه در دانشگاه ملل متحد ژاپن معلوم شد ایران جزو ده کشوری است که بیش از سایر کشورها در معرض سیل قرار دارد.
نتایج تحقیق دیگری میگوید کشورمان از چهل بلای طبیعی، سی مورد را تجربه میکند و مخربترین نوع این بلاها سیل است. با توجه به این واقعیتها دیگر جایی برای سهلانگاری و به باد فراموشی سپردن یا پاک کردن صورت مساله باقی نمیماند.
واقعیت این است که ما در معماری شهری بهندرت ساختوساز استاندارد داریم. از سویی باید برای اینهمه ساختمان فرسوده در شهر چارهای اندیشید. با روی آوردن به ساختوساز استاندارد و مقاومسازی سازه میشود وضعیت را بهتر و آسیبها را کمتر کرد