تا دو، سه دهۀ پیش کمتر ساختمانی بیش از ده یا دوازده طبقه ساخته میشد و هر ساختمانی که ارتفاعی بیشتر از این داشت، برج مرتفع و آسمانخراش محسوب میشد. اما در دو دهۀ اخیر با پیشرفت تکنولوژی ساختوساز و روشها و متریال نوین، امکان طراحی و ساخت سازههای مرتفع بیشتری حاصل شده است و شاهد سر برآوردن ساختمانهای بلند در اکثر شهرهای بزرگ کشور بودهایم. البته مرتفعترین برجهای ایران در حال حاضر در کلانشهرها واقع شدهاند.
برای آنکه سازههای مرتفع به صورت اصولی و ایمن ساخته شوند، باید استانداردها و ضوابط حساسی رعایت شود. بررسیها از نوع خاک محل احداث و تحمل حداکثر وزنی که میتواند تحمل کند شروع شده و همچنین گسلهای منطقه و میزان خطرآفرینی آنها را مطالعه میکنند. شدت و جهت وزش باد هم خصوصاً در بالاترین نقطۀ برج محاسبه میشود.
از طرف دیگر با توجه به اینکه یک برج تجاری یا مسکونی هجوم و حضور جمعیت بالایی را ایجاد میکند، دسترسیها به زمینی که برج قرار است در آن ساخته شود هم باید بررسی شوند. تکتک این مسائل و موارد مهم دیگر روی طراحی، اجرا و حتی امکان احداث برج در سایت مورد نظر تاثیر میگذارد.
متاسفانه در سالهای اخیر برجهای تجاری و مسکونی بسیاری در شهرهای بزرگ ساخته شده که بسیاری از استانداردها برای آنها رعایت نشده و آنها را به یک بمب ساعتی خطرناک برای مواقع بروز زلزله و آتشسوزی تبدیل کرده است. این ساختمانها همچنین بافت منطقه را به هم ریخته و حتی مزاحمتهایی از نظر دسترسی برای باقی ساکنین محله ایجاد کرده است.
با این حال میتوانیم سازههای مرتفعی در ایران بیابیم که از این لحاظ در وضعیت بهتری قرار دارند و اصولیتر ساخته شدهاند. در ادامه شما را با مرتفعترین برجهای ایران آشنا میکنیم.
برج میلاد
برج میلاد تهران با 435 متر ارتفاع بلندترین برج کشور و ششمین برج بلند مخابراتی در جهان و یکی از مرتفعترین برجهای ایران است که در زمینی با مساحت 62 هکتار احداث شده است. میلاد در شمالغربی شهر تهران قرار دارد و دسترسی به آن از سه طریق میسر است: بزرگراه شیخ فضلالله نوری، بزرگراه حکیم و بزرگراه همت.
برج میلاد که یکی از مرتفعترین برجهای ایران و جهان است به یکی از نمادهای پایتخت ایران و همچنین مرکز مهمی برای رویدادهای فرهنگی و تفریحی تبدیل شده است؛ به همین دلیل جزو جاذبههای گردشگری هم محسوب میشود. البته یکی از کاربریهای اصلی این برج مانند باقی سازههای مرتفع در ایران و جهان، رفع نیازهای مخابراتی و تلویزیونی تهران است.
این برج دارای مرکز همایشهای بینالمللی با 15 سالن مختلف، سکوی دید باز و بسته، انواع رستورانها، فضاهای نمایشگاهی، موزۀ مشاهیر ایران، گنبد آسمان، پارک دلفینها، دو سالن سینما و… است که آن را به مرکزی کمرقیب در حوزۀ امکانات تفریحی و رفاهی در ایران تبدیل کرده است.
یکی از نکات برجسته در طراحی برج میلاد، قسمت تاج آن است که نمای بیرونیاش با معماری سنتی ایرانی و نقشونگارهای آن همخوانی و هماهنگی دارد.
ساخت برج میلاد پس از چند سال تحقیق و بررسی در دیماه سال 76 شروع شد و پس از 11 سال، در مهر سال 87 به بهرهبرداری رسید.
از کاربریهای برج میلاد میتوانیم به این موارد اشاره کنیم:
کاربری هواشناسی و کنترل ترافیک
ایجاد و گسترش دسترسی به شبکۀ بیسیم
ایجاد جاذبۀ گردشگری
برج بینالمللی تهران
این برج بلندترین ساختمان مسکونی و یکی از مرتفعترین برجهای ایران است که 162 متر ارتفاع داشته و در 56 طبقه ساخته شده است. برج بینالمللی تهران که با سه بال طراحی شده و 220هزار مترمربع زیربنا دارد. این غول مرتفع و مستحکم 572 واحد مسکونی را شامل میشود که در بین آنها پنتهاوسهای تریپلکس هم وجود دارد.
این برج بین بزرگراههای حکیم غرب، کردستان و خیابان شیخ بهایی واقع شده است و دسترسی به آن از هر نقطۀ شهر آسان است.
برج بینالمللی تهران طبق ضوابط و استانداردهای روز طراحی و ساخته شده است. طراحان و سازندگان آن مدعی هستند این ساختمان میتواند زلزلههایی با شدت ده ریشتر را هم تاب بیاورد. با این حساب این ساختمان عظیم مقاومترین برج مسکونی ایران در برابر زلزله است.
هر بال این برج چشمانداز متفاوتی از تهران را به نمایش میگذارد. ساکنین واحدها از خدماتی مانند مدیریت انرژی مصرفی، شبکه کامپیوتری داخلی، دوربینهای مداربسته، سیستم اطفاء حریق، آنتن مرکزی تلویزیون و سیستم کنترل ترافیک آسانسور برخوردار هستند.
در طبقۀ همکف برج 17 واحد تجاری وجود دارد که در خدمت رفاه و آسایش ساکنین آن هستند. دو زمین تنیس اختصاصی و امکانات کامل ورزشی هم از دیگر امکانات این برج است. همچنین هزار پارکینگ سرپوشیده با اسکلت بتنی و دیوار حائل برای ساکنین برج در نظر گرفته شده است.
با وجود آنکه در سالهای اخیر ساخت سازههای مرتفع در ایران رشد چشمگیری داشته است، اما این ساختمان همچنان جزو بلندترین برجهای کشور است.